Lokhof: Salomé

Lovis Corinth - Salomé (detail)

Met omfloerste ogen staart ze naar het op een schaal geserveerde hoofd van een man. Met duim en wijsvinger trekt ze het ooglid ver open alsof er enige twijfel zou kunnen bestaan aan zijn dood. Bloemen in het haar, halsketting, armbanden, aan elke vinger een ring – dit alles siert haar ijdelheid.

Het voorover gebogen lichaam biedt een prachtig zicht op haar vrijmoedig ontblote, fraai gevormde borsten en geeft daarmee het tafereel een onmiskenbare erotische lading. De schilder wil er geen enkel misverstand over laten bestaan – deze vrouw is door en door slecht.

De naam van de vrouw is Salomé en het hoofd dat voor haar ligt, is van Johannes de Doper. Het legendarische verhaal, waaraan de voorstelling is ontleend, staat in de Bijbel - om precies te zijn, in het Evangelie van Marcus. Het verhaal is kort, maar rijk aan intriges, vol list en bedrog.

Koning Herodes had Johannes (…) laten opsluiten omwille van Herodias de vrouw van zijn broer Filippus, met wie hij getrouwd was. Johannes had namelijk tegen Herodes gezegd: ‘Het is u niet toegestaan te trouwen met de vrouw van uw broer.’

Sindsdien had Herodias het op hem gemunt en wilde ze hem uit de weg ruimen, maar ze kreeg er de kans niet toe, want Herodes had ontzag voor Johannes, omdat hij wist dat hij een rechtvaardig en heilig man was (…)

Op een keer deed zich een gunstige gelegenheid voor, toen Herodes op zijn verjaardag een feestmaal gaf voor zijn hovelingen (…) De dochter van Herodias kwam binnen om voor Herodes en zijn gasten te dansen, wat bij hen erg in de smaak viel. De koning zei tegen het meisje: ‘Vraag me wat je maar wilt en ik zal het je geven (…) al was het de helft van mijn koninkrijk.’ Ze ging naar haar moeder en vroeg: ‘Wat zal ik vragen?’ Haar moeder zei: ‘Het hoofd van Johannes de Doper’ (…)

De koning was diep verslagen, maar wilde het haar niet weigeren omdat hij in het bijzijn van zijn gasten een eed had gezworen.

In het verhaal van Marcus valt opmerkelijk genoeg niet één keer de naam Salomé, wordt alleen maar gesproken over de dochter van Herodias. De naam Salomé komt voort uit een andere Joodse bron en is later in de volksmond aan het Evangelische verhaal toegevoegd. Dit terzijde.

Het intrigerende verhaal heeft vele kunstenaars geïnspireerd. Hoewel Salomé in het verhaal van Marcus wordt beschreven als een vrij onschuldig werktuig van haar slechte moeder, groeit ze in de negentiende eeuw langzaam maar zeker uit tot de verleidelijke en meedogenloze femme fatale, die we leren kennen uit de voorstellingen van o.a. Corinth, Desvallières en Von Stuck.

Kijk mee en laat je net als Herodes verleiden door deze mooie, maar gevaarlijke vrouw.
.