Verzonken emoties

Maya Kulenovic - Salt, 2007

'Nog voordat ik begon te praten, tekende ik. Het was mijn liefste bezigheid toen ik klein was. Ik was enig kind en mijn ouders werkten, dus bracht ik veel tijd alleen door (...)
Tekenen was voor mij verhalen vertellen en een manier om te communiceren.'


Aan het woord is Maya Kulenovic, een 33-jarige kunstenares, opgegroeid in Sarajevo maar nu wonend in Canada. Zelf zegt ze dat de invloed van de oorlog in haar geboorteland een niet al te grote invloed op haar werk heeft gehad, maar als je de beelden op je in laat werken, kun je je dit nauwelijks voorstellen.

April 2009 was er een expositie ingericht van haar werk in Galerie Utrecht. Ik liep er toevallig langs tijdens een lunchpauze, werd getroffen door het beeld in de etalage en erdoor naar binnen gezogen.
Van veraf lijken de portretten misschien nog wat vlak, maskers haast, maar naarmate je dichterbij komt, dringen de verschillende emoties die de gezichten hebben gevormd zich naar voren en grijpen je bij de keel. Dagen later stonden de beelden nog op mijn netvlies gebrand.

De invloed van o.a. Rembrandt, Da Vinci en Goya laat zich raden, maar tussen deze oude meesters bewaart ze toch een geheel eigen sfeer.

Laat ik maar weer gauw een stapje terug doen. Ze kan het je allemaal veel beter zelf vertellen, met woorden, maar vooral met beelden.

Duchess, 2007

‘Kunst heeft mij met religie in aanraking gebracht. Christus aan het kruis (...) emotioneerde mij. Wat mij beroerde waren de momenten van hervorming, verlies, opoffering, ontzag, mystiek, hoop en het overstijgen van het materiële.' 

Magistrate, 2007

‘De schaduwzijde van het emotioneel spectrum interesseert mij (...) Ontzag, hebzucht, liefde, terreur, angst, wraak zijn vaak belangrijke drijfveren voor het menselijk gedrag, die vaak verborgen gaan achter een masker van ratio en rede.'
.

Fragments (detail), 2005

 ‘Mijn eerste indrukken en ideeën kreeg ik als kind, toen ik me verdiepte in de Eerste en Tweede Wereldoorlog en beelden zag van concentratiekampen en verwoeste landschappen. Ik vond het fascinerend en verbijsterend dat mensen in staat waren tot zoveel wreedheid en ook tot zoveel mededogen. Sindsdien houdt dit grote vraagstuk mij bezig. Mijn eigen, bescheiden oorlogservaring in de jaren 90 veranderde mijn inzichten. Het was heel anders dan ik had verwacht, het gevoel was minder chaotisch, maar veel intenser, veel erger dan ik voor mogelijk had gehouden. Ik heb me daarna nooit meer helemaal veilig durven voelen.'



Poet, 2008

‘Als ik schilder denk ik niet aan de beschouwer. Ik probeer een beeld te creëren waar waarheid en leven in zit. Mijn schilderijen moeten mij elke keer weer verrassen als ik er langs loop en moeten met mijn gemoedstoestand kunnen meebewegen (...)
Ik zou graag willen dat de kijker mijn schilderijen ervaart als een ‘leven' of een ‘bewustzijn' of een sterke persoonlijke aanwezigheid, die de kijkers eigen gedachten en ervaringen weerspiegelen.'
.

.

Listener, 2008

‘In mijn portretten vertaal ik het effect dat een (vaak slechte) situatie op mensen kan hebben; op lange en korte termijn, permanent of van voorbijgaande aard, ervoor of erna. Binnen dit spectrum is veel mogelijk, van heftige expressies tot een naar binnen gekeerd conflict en van haat tot subtiele afwijzing (...) Voor mij is er geen essentieel verschil, ik zoek nog steeds de antwoorden op dezelfde vragen.'

Maya Kulenovic

.